لاستیک ران فلت چیست +مزایا و معایب
امروزه خودروسازان به منظور راندمان بیشتر و کاهش مصرف سوخت با چالش کاهش وزن خودرو روبرو هستند .از این رو برای کم کردن حتی 1 کیلوگرم وزن اضافه سعی می کنند تجهیزات غیر اضافی را به هر ترتیبی که شده حذف نمایند.چالش دیگر پیش روی مهندسان استفاده حداکثری از فضای موجود در کابین خودرو و صندوق بار است . لاستیک زاپاس اولین قربانی این طرز تفکر حاکم بر علم مهندسی خودرو است چرا که زاپاس ها شاید سالها مورد استفاده قرار نگیرد اما حضور آن کاملا الزامیست.این مهم باعث گردید که در ابتدای لاستیک های باریکتر بعنوان زاپاس موقت ظهور کند که بدلایل عرض کم و عدم استحکام کامل دارای محدودیت سرعت و حرکتی است . این نوع لاستیک ها بدلیل ابعاد کوچکترشان ضمن بهره بردن از وزن پایین تر ،فضای کمتری نیز اشغال می کنند اما به هر حال باز هم دارای وزن بوده و جا گیر هستند . مهندسان به این هم قانع نبوده و بطورکلی زاپاس را حذف کردن و کیت پنچر گیری را جایگزین آن کرد. اما استفاده از این کیت ها نیاز به تبحر خاصی دارد که از در توان بسیاری از مالکتان نبود. همین امر موجب شد که لاستیک های جدید با نام ران فلت ظهور کند که نه نیاز به زاپاس دارند و نه نیاز به کیت پنجره گیری بلکه کاملا پنچر رو هستند.
لاستیک های ران فلت چیست
لاستیک های ران فلت عموما به لاستیک هایی گفته می شود که قابلیت حرکت در حال پنجره شدن را نیز دارند.بعبارتی به این لاستیک ها ،پنچررو نیز گفته می شود.اما شاید از خود بپرسید که چگونه ؟در جواب باید گفت لاستیک های ران فلت اغلب در به طرق مختلف در ساختار خود مقاوم سازی می شوند تا بتوانند با باد اندک و حتی بدون باد ،وزن خودرو را تحمل نماید تا همچنان به چرخش خود ادامه دهد .همچنین برخی از لاستیک ها ران فلت قابلیت خود ترمیمی دارند بطوریکه به محض پنجره شدن ،واکنش نشان داده و سوراخ ایجاد شده را توسط ترکیبی خاص پر می کند.
با توجه به قابلیت لاستیک ران فلت نه دیگر نیازی به لاستیک زاپاس است و نه نیازی به کیت پنچر گیری چرا که در صورت بروز پنچری راننده می تواند تا مسافت حدود 160 کیلومتر را بدون باد طی نماید تا خود را به تعمییرگاه برساند.
در حال حاضر در بازار، دو نوع تایر ران-فلت وجود دارد؛ سیستمهای رانفلت با تکیهگاه داخلی (self-supporting) و با تکیهگاه کمکی (auxiliary supported).
لاستیک های ران فلت با تیکه گاه اخلی
همانطور که می دانید در ساختار لاستیک از سیمهای فولادی کوچک متعدد جهت استحکام و دوام بیشتر استفاده شده است اما در لاستیک های ران فلت با تیکه گاه داخلی علاوه برا سیم های فولادی چندین کابل مقاوم در برابر حرارت استفاده شده تا لاستیک بتواند در هنگام پنجر شدن بدون کمک فشار باد ،ساختار اصلی خود را حفظ و وزن خودرو را تحمل نماید.
لاستیک های ران فلت با تیکه گاه کمکی
لاستیک های ران فلت با تیکه گاه کمکی علاوه بر اینکه ساختارشان تقویت شده از یک حلقه مستحکم متصل به چرخ بهره می برد تا در صورت کاهش فشار باد، وزن خودرو بر روی تکیه افتاده تا از صدمه به لاستیک جلوگیری شود.
تاریخچه لاستیک های ران فلت
اگرچه تاریخچهی تایرهای لاستیکی به اواخر قرن نوزدهم بازمیگردد اما ایدهی تولید تایرهایی که بتوانند در صورت خالی بودن باد نیز به راه خود ادامه دهند به دههی 30 میلادی بازمیگردد. اولین نمونهی لاستیکهای ران فلت توسط میشلین برای کاربری نظامی طراحی شد و از فوم داخلی نیمه ضدگلولهای برخوردار بود که میتوانست وزن وسیله نقلیه را تحمل کند. هرچند این تایرها گرانبها بود و در حقیقت توجه خیلی زیادی را به خود جلب نکرد.
در دههی 50 میلادی شرکت آمریکایی گودیر لاستیکی برای کرایسلر تولید کرد که از آستر داخلی مخصوصی برخوردار بود که میتوانست وزن خودرو را تحمل کند اما بازهم نمونهای گرانبها به شمار میرفت.
در دههی 70 میلادی دانلوپ سیستم Denovo خود را تولید کرد که لاستیکی متکیبهخود بود که بدون باد میتوانست حرکت کند. این سیستم روی یک مدل فیات تست شد به گونهای که خودروی موردنظر از مقر دانلوپ در اسکاتلند تا تورین ایتالیا را با لاستیکهای بدون باد طی کرد. تقاضای محدودی برای لاستیکهای Denovo وجود داشت. این لاستیکها به عنوان آپشن در روور P6 و بهصورت استاندارد در آستین مترو عرضه میشدند. هرچند این تکنولوژی پایه و اساس لاستیکهای ران فلت امروزی به شمار میرود.
مزایایی استفاده از لاستیک ها ران فلت
ادامه مسیر در هنگام پنجری
همانطور که اشاره شد لاستیک های ران فلت بدین منظور طراحی شده اند که در صورت پنچری همچنان ادامه مسیر دهند.از این رو اگر در مناطق دور دست در حال رانندگی هستید و لاستیک خودرو پنچر شد می توانید تا 160 کیلومتر ادامه مسیر دهید تا به یک تعمیرگاه برسید. همچنین وقتی لباس های شیک مهمونی خود را بر تن کرده باشید دیگر نیازی به پنجر گیری ندارید.
وزن کمتر
خودروهای مجهز به این نوع لاستیک از وزن کمتری برخوردار هستند که دارای محاسن بسیار نظیر مصرف سوخت کمتر است. همچنین حجم صندوق با بدلیل نبود لاستیک زاپاس افزایش خواهد یافت که می تواند یک حسن برای خانواده باشد.
پایداری بهتر در نبود فشار باد کافی: (در مقایسه با لاستیک های معمولی)
از آن جایی که این تایر می تواند در صورت عدم وجود فشار باد کافی نیز وزن خودرو را تحمل کند ، تغییرات ناگهانی در فشار باد تاثیر ناچیزی بر انتقال وزن خودرو و عملکرد عاج های لاستیک دارد
معایب لاستیک های ران فلت
هنوز هم احتمال ترکیدی است
لاستیک های ران فلت بیشتر برای پنجری های معمولی طراحی شده است اما اگر به هر دلیل لاستیک خودرو بترکد و یا شیار بزرگی در دیواره لاستیک ایجاد شود دیگر این لاستیک کارایی ندارد
نبود زاپاس
همانطور که اشاره شد در صورتی که برای لاستیک حادثه ای فراتر از پنچری رخ دهد دیگر از لاستیک زاپاس خبری نیست و مجبور هستید با خودرو بر تماس بگیرد.
عمر کوتاه
بر اساس مقاله جدید J.D POWER آن دسته از کسانی که از تایر ران فلت استفاده می کردند ۶۰۰۰کیلومتر زودتر (حدودا) نسبت به کسانی که از تایر خودرویشان عادی بود، جهت تعویض تایر اقدام نمودند. البته نظرات متفاوتی درباره علت این امر وجود دارد، اما یک تئوری این است که سازندگان تایر از یک ترکیب عاج نرمی برای لاستیک های ران فلت تولیدیشان برای مقابله با رانندگی خشک (خشن) استفاده می نمایند
سواری خشک تر
رانندگی با خودروهای مجهز به لاستیک های ران فلت خشک و کوبنده است چرا که دیواره این لاستیک ها سخت تر و مستحکم تر از لاستیک های معمولی است. لذا خودروسازانی که از این نوع تایر در خودروهایشان به صورت استاندارد بهره می برند، معمولا سیستم تعلیق را طوری طراحی می کنند که تا حدی سواری خشک و خشن را جبران نمایند.
هزینه بیشتر
لاستیک ران فلت بدلیل فناوری پیشرفته خود بسیار گرانتر از لاستیک های استاندارد هستند .همچنین بهتر است بدانیداین لاستیک قابلیت تعمییر اساسی ندارد.
دسترسی سخت
لاستیک های ران فلت را نمی توان در هر فروشگاهی یافت از این رو اگر در منطق دور دست دچار حادثه شدید چاره ای جز سفارش و ارسال لاستیک از شهرهای بزرگ ندارید . همچنین باید بدانید که نمی توانید تنها یکی از چرخها خودرو را با لاستیک معمولی تعویض نمایید و باید تمامی لاستیک را با هم تعویض کنید.
لاستیک های ران فلت را چگونه بشناسیم
بصورت معمول بر روی دیواره لاستیک های ران فلت واژه RUN FLAT و نماد RFTرا خواهید یافت.
سخن پایانی
لاستیک های ران فلت دارای معایب و مزایای خاص خود است . هر چند که برخی برند های مطرح دنیا نظیر بی ام و از این لاستیک ها در محصولات خود استفاده می کنند ،هنوز این فناوری همه گانی نشده است .پس ما شما پیشنهاد می کنیم که از لاستیک های ران فلت مخصوصا در ایران استفاده نکنید.
نویسنده :
سالار