علت لاستیک سایی خودرو و نحوه تشخیص آن
لاستیک خودرو را باید یکی از مهمترین و البته گرانترین قطعات مصرفی خودرو دانست که مانند دیگر قطعات دارای عمر مفیدی است . اما آنچه لاستیک را بعنوان قطعه ای حساس معرفی خواهد کرد در دست داشتن جان سرنشنیان است چرا که بروز مشکل در لاستیک و آنهم در حین رانندگی می تواند منجر به حوداث جبران ناپذیری گردد از همین رو بازدید و نگه داری از لاستیک ها از اهمیت خاصی برخوردار است.
اما باید توجه داشت که علل گوناگونی نظیر لاستیک سایی باعث خواهد شد عمر لاستیک به سرعت کم شود و در حالی که راننده منتظر هیچ حادثه ای از سوی لاستیک ها نیست ،به ناگهان با ترکیدگی لاستیک ها روبرو می گردد .از همین رو در این مقاله قصد داریم به علت لاستیک سایی و نحوه تشخیص آن بپردازیم . در ادامه نیز به نحوه برطرف کردن آن اشاره ای خواهیم کرد هر چند که اینکار به تخصص و ابزارآلات خاصی نیاز دارد که بهتر است به مکانیک های مجرب مراجعه گردد.
نحوه تشخیص لاستیک سایی
برای درمان هر بیماری نیاز است که ابتدا علائم آن را بشناسیم. لاستیک سایی هم بعنوان یک بیماری برای خودروی شما کاملا نامحسوس فعالیت مخرب خود را آغاز می کند و در صورتی که به آن رسیدگی نشود آسیب بیشتری به لاستیک ها وارد خواهد کرد و این روند انقدر ادامه خواهد یافت تا لاستیک بطور کامل غیر قابل استفاده باشد.برای تشخیص لاستیک سایی نیاز به بازدیدهای دوره ای است چرا که اولین علائم عینی این مشکل در لاستیک ها نمود خواهد یافت. به عبارتی هر گاه در سطح عاج لاستیک های خودروگی غیر متقارنی رخ داد حتما خودروی شما لاستیک سایی دارد. بدین منظور هر از چند گاهی به عاج های لاستیک نگاهی بیاندزید و اگر متوجه شید قسمتی از لاستیک سالم است اما در سمت دیگر عاج های لاستیک کمتر شده و یا بطور کامل خورده شده است بدانید که با پدیده لاستیک سایی روبرو شده اید.اما راهکاری پیشگیرانه ای هم وجود دارد که می توانید قبل از ظهور علائم مشکل روی لاستیک متوجه شوید که خودروی شما لاستیک سایی دارد و بزودی لاستیک های آسیب خواهند دید.برای این منظور بهتر در مکانی خلوت و مسطح با سرعت پایین حرکت کرده و فرمان را رها کنید. اگر خودرو در مسیر مستقیم حرکت کرد هیچ مشکلی نیست اما اگر به سمت راست و یا چپ کشیده شده ،قطعا بزودی لاستیک های شما ،آسیب خواهند دید.
از دیگر عوامل هشدار دهنده در خصوص لاستیک سایی به لرزش فرمان باز خواهد گشت. اگر در هنگام رانندگی در سرعت های متوسط به بالا ،فرمان در دستان شما می لرزد ،جایی مشکلی وجود دارد که این مشکل به لاستیک سایی منجر خواهد شد.همچنین اگر فرمان خودرو به فرامین شما بصورت دقیق پاسخ نداد و یا به اصطلاح با گیجی فرمان روبرو شدید ،قطعا لاستیک سایی در انتظار لاستیک های گرانبهای شماست.
موارد فوق راهکارهایی جهت تشخیص لاستیک سایی است اما در ادامه به دلایل رخ دادن لاستیک سایی خواهیم پرداخت تا بتوان به نحو درست اقدام به بر طرف کردن مشکل اقدام نمود.
مشکل در فرمان خودرو
فرمان خودرو توسط یک سری قطعات و اتصالات به چرخهای جلو خودرو متصل شده است . در نتیجه می تواند تاثیر مستقیمی در هندلینگ و میزان فرمان پذیری خودرو داشته باشد . البته باید توجه داشت هندلینگ خودرو بیشتر از فرمان به طراحی خودرو و موارد متعدد دیگر وابسته است اما نقش فرمان و نحوه تنظیم چرخها اهمیت فراوانی در این موضوع خواهد داشت.از همین رو اگر فرمان خودرو تحت امر نباشد و بدون دخالت راننده به سمتی کشیده شود مشکلی وجود دارد.همانطور که اشاره شده این مشکل لاستیک سایی را به دنبال خواهد داشت. برای برطرف کردن این موضع در ابتدا باد لاستیک ها را مورد بررسی قرار دهید .چرا که اگر یکی از چرخها دارای فشار کمتری باشد ،خودرو به آن سمت کشیده خواهد شد و همین امر باعث خودروگی لاستیک کم فشار خواهد شد . اما اگر باد لاستیک ها میزان بود ایراد در میل فرمان ،جعبه فرمان و غیره خواهد بود که باید توسط مکانیک های مجرب مورد بررسی قرار گیرد و مطمئنا از عهده اشخاص بدون تخصص خارج است .
اما عدم تنظیم فرمان و زاویه چرخها در جهت های گوناگون و نسبت به همدیگر از دیگر دلایل این مشکل است.برای متوجه شدن این امر بهتر است با زویایی چرخها آشنا شوید.چرخها و فرمان خودرو از سه زاویه مختلف نسبت به یکدیگر با نام های کمبر ،کستر و تئو هستند.
زاویه کمبر را شاید بیشتر از دو زاویه دیگر شنیده باشید. زاویهای است که حاصل از امتداد خط عمود بر سطح جاده و امتداد تایر (با دید از جلو به خودرو) مشاهده میشود. در صورتی که تایرها کاملاً عمود بر روی سطح جاده باشند، زاویه کمبری وجود نخواهد داشت
تصور زاویه کستر شاید کمی مشکل باشد ولی به زاویهای خطاب میشود که امتداد محور فرمان با محور عمودی تایر میسازد. کستر مثبت زمانی اتفاق میافتد که امتداد محور فرمان در قسمت فوقانی تایر به سمت خودرو باشد و کستر منفی هم زمانی اتفاق میافتد که امتداد محور فرمان در قسمت فوقانی تایر به سمت خارج خودرو متمایل باشد.
شاید راحتترین تصور در بین دو زاویه دیگر همین زاویه تئو باشد. تئو از امتداد تایرها با خط موازی با راستای امتداد اصلی تایر (با دید از بالا به خودرو) تشکیل میشود. انتخاب درست زاویه تئو میتواند در عمر تایر و ساییدگی عاج تایر تأثیر به سزایی داشته باشد.
تمامی زوایا فوق می تواند در لاستیک سایی و عمر مفید لاستیک ها تاثیر مستقیمی داشته باشد از همین رو یک مکانیک مجرب باید توسط دستگاه هایی خاص تمامی این زوایا را تنظیم نماید تا لاستیک سایی به کمترین میزان ممکن برسد . توجه داشته باشید تنظیم غیر اصولی و خود سرانه که برخی از مالکان خودرو بدلیل زیبایی و یا شتاب بیشتر خودرو انجام می دهند علاوه بر افزایش مصرف سوخت باعث لاستیک سایی خواهد شد.
بالانس بودن چرخها
چرخهای خودرو نیز باید بصورت مجزا کاملا بالانس باشد و لنگی نداشته باشد .اما بالانس بودن به چه معناست. در جواب باید گفت رینگ و لاستیک های استاندارد خودروها با تمامی متعلقات خود حدود 20 کیلوگرم وزن دارد .اما اگر این 20 کیلوگرم در تمامی نقاط یک چرخ بصورت متوزان توزیع نشده باشد ،باعث ایجاد ارتعاش و عدم بالانس بودن خواهد شد. فراموش نکنید در یک شاهراه که با سرعت 120 کیلومتر بر ساعت در حال حرکت هستید، هر تایر حداقل 14 بار در ثانیه در حال چرخیدن است درنتیجه تغییر ناچیز 15 گرم می تواند باعث این موضوع گردد.عدم بالانس بودن لاستیک ها منجر به آسیب به جلو بندی و پلوس ها خواهد شد که در نتیجه آن لاستیک سایی به سراغ خودروی شما خواهد آمد.
برای اطلاع از عدم بالانس بودن خودرو باید به لرزش فرمان و یا بدنه خودرو دقت کرد چرا که اگر فرمان خودرو به لرزش درآید یعنی یکی از چرخهای جلو بالانس نیست و اگر بدنه در حال لرزش است این چرخها عقب هستند که از بالانس در آمده اند. برای برطرف کردن این موضع کافی است به آپارتی مراجعه کرده تا با افزودن وزنه های بسیار سبک به بخش از رینگ ،باعث بالانس شدن چرخ شوند. پیشنهاد می گردد هر 20 هزار کیلومتر با مراجعه به آپاراتی از بالانس بودن چرخها مطمئن شوید.
فنر بندی
فنرهای خودرو با جذب ضربه های ناشی از دست اندازها جاده باعث سواری لذت بخش و نرم خواهد شد. اما فنر ها از قطعات متعددی تشکیل شده باعث همراستایی چرخها و یاتاقانهای آنها و بوش و میله تعادل و بازوهای کنترل فنر خواهد شد . لذا عدم این همراستایی باعث فرسایش و خرابی قسمت های دیگر نظیر لاستیک ها و خود فنر های اصلی خواهد شد.
جلو بندی
جلوبندی خودرو از اجزایی شامل فنرها، کمک فنرها، بوش یا سیبک و طبقها تشکیل شده که هرکدام وظیفه و عملکرد مشخص و معینی را دارا هستیم.از آنجایی که جلو بندی خودرو بصورت مستقیم با چرخها درگیر هستند ،خرابی هر یک از قطعات باعث ایجاد لاستیک سایی خواهد شد. از این رو هرگاه صدای نامناسبی از جلو خودرو شبیه به تق تق به گوش شما رسید سریعا به مکانیک مراجعه نمایید.
نکاتی در خصوص افزایش عمر لاستیک های خودرو
همانطور که اشاره شد لاستیک های قطعاتی نستبا گران قیمت هستند که در صورت مراقبت از آنها عمر مفیدشان افزایش خواهد یافت از همین رو بهتر است برای این منظور موارد ذیل را رعایت نمایید.
1- تنظیم باد لاستیک ها
همانطور که اشاره شد تنظیم باد تایر ها می تواند نقش مهمی در عدم لاستیک سابی داشته باشد. بهتر است تنظیم باد لاستیک ها در زمانی صورت گیرد که لاستیک ها سرد هستند.
2-بازدید دوره ای لاستیک ها بصورت عینی
بطور مدام و در بازهای منظم لاستیک های خودرو بصورت عینی بازرسی کنید و هر گونه خوردگی غیر معمول را جدی بگیرید.
3-خارج کردن اشیایی نظیر سنگ و شیشه از بین عاج لاستیک ها
سنگریزه ها و خورده شیشه هایی که بعضا در بین عاج خودروها گیر کرده اند می توانند به مرور زمان باعث سوراخ شدن لاستیک ها گردند.
4-بالانس لاستیک و چرخها
بازدید دروه ای چرخها خودرو از نظر بالانس بودن بسیار حایز اهمیت است
5-جابجا کردن ضربدی لاستیک های عقب و جلو
چرخها جلو خودرو بدلیل فرمان پذیر بودن زودتر ساییده خواهند شد .از این رو بهتر است مطابق دفترچه راهنمای خودرو جای چرخها جلو و عقب خودرو را پس از هر 20 هزار کیلومتر و بصورت ضربدی با یکدیگر تعویض نمایید.
6-دپوی مناسب لاستیک ها در محلی بدور از نور مستقیم خورشید و بدون رطوبت
لاستیک را باید در محیط تمیز به صورت عمودی انبار کنید، جایی که از نور مستقیم آفتاب یا نورهای مصنوعی شدید، حرارت، موتورهای الکتریکی (به دلیل ایجاد اوزون) و هیدروکربن ها (برش های نفتی) دور باشد. اگر لاستیک را روی رینگ نگه می دارید، باد آن را روی 15psi تنظیم کنید تا از ترک برداشتن جلوگیری شود.
نویسنده :
سالار