ضد یخ چیست و چگونه از موتور خودرو محافظت می کند
با شروع فصل سرما یکی از مهمترین نکات تعمییر و نگه داری خودرو به چک کردن وضعیت ضد یخ یا همان مایع خنک کننده خودرو باز خواهد گشت چرا که سیال سبز رنگ حکم مرگ و زندگی را برای ادامه حیاط پیشرانه خودرو خواهد داشت.استفاده از ضدیخ های برای موتور خودرو مزایایی دیگری هم علاوه بر جلوگیری از یخ زدن آب رادیاتور خواهد داشت که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. اما پیش از آن بهتر است کمی با ذات این سیال آشنا شویم.
ضد یخ چیست و چگونه از موتور خودرو محافظت می کند
خودروهای درون سوز بنزینی و دیزلی و حتی گاز سوز در هنگام تولید انرژی بطور ناخواسته ایجاد حرارت زیادی می کنند که این میزان حرارت به شدت برای روغن موتور و تمامی اجزای پیشرانه مخرب است از همین رو سیستم خنک کننده موتور ابداع گردید که با ارسال آب به درون موتور و اطراف سیلندر خودرو گرمای جذب شده را دریافت کند و سپس با انتقال به رادیاتور خودرو باعث خنک شدن آب گرم شده می گردد و این چرخه دائما در حال تکرار است تا از بالا رفتن دمای موتور بیش از حد مجاز جلوگیری کند . از همین رو متوجه شدیم که در تمامی منافذ موتور از جمله سر سیلندر ،بلوک سیلندر و غیره آب دائما وجود دارد.اما آب بعنوان سیال خنک کننده دارای یک خاصیت مرگبار برای موتور خودرو است. به عبارتی آب زمانی که به نقطه انجماد یا همان یخ زدگی می رسد ماهیت خود را تغییر داده و به جامد یا همان یخ تبدیل می گردد . این تغییر و تحول باعث خواهد شد حجم آب افزایش یابد و یا بعبارتی منبسط گردد. حال اگر این آب درون محفظه ای محدود سر بسته باشد به منظور تغییر حجم نیاز به فضای بیشتر دارد و از همین رو به هر ترتیبی که است جای خود را پیدا می کند.
حال که به ماهیت آب پی بردیم باید ببینیم که در موتور خودرو چه اتفاقی می افتد زمانی که آب به نقطه انجماد برسد. وقتی که در یک روز سرد پاییزی و یا زمستانی خودروی خود را در فضا باز پارک کرده اید دما آب کاهش خواهد یافت تا به نقطه انجماد برسد همین امر موجب می گردد تمامی آبی که در قسمت های مختلف موتور قرار دارد شروع به یخ زدن بکند . در نتیجه آب برای افزایش حجم خود نیاز به فضای بیشتر دارد اما این فضا در نقاطی مانند سر سیلندر و بلوک موتور وجود ندارد از همین را میزان فشار آنقدر زیاد خواهد بود که با ایجاد ترک های ریز و شکننده در بدنه موتور و نهایت موجب از بین رفتن موتور می گردد. قابل ذکر است این مهم باعث می گردد که پیشرانه خودرو بطور کلی منهدم گردد و برای تعمییر آن باید هزینه گزافی را بپردازید.پس با یک حساب سرانگشتی تا اینجای کار یک بلوک موتور جدید و هزینهی تعویض و دوندگیهای ثبت شمارهی بلوک موتور جدید در کارت ماشین را افتادهاید، تازه اگر در همین شرایط یک استارت جاندار نثار ماشین بخت برگشته کنید، در اولین لحظه واتر پمپ قفل شده باعث پارگی تسمهتایم خواهد شد و همین موضوع باعث برخورد سوپاپها با پیستون و کج شدن آنها میشود. این دفعه هزینهی تعویض یک موتور کامل روی شاخش است!
از این رو ضد یخ ها برای جلوگیری از آسیب های این خاصیت آب ابداع گردید. ضد یخ مایعی سبزگ رنگ است که از ماده " اتیلن گیلکول" تشکیل شده است.این ماده غیر قابل اشتعال بوده و در آب کاملا محلول می گردد و باعث کاهش نقطه انجماد آب می گردد تا در روزهای سرد آب موجود در موتور یخ نزند.
دیگر موارد کاربرد ضد یخ ها در موتور خودرو
همان طور که عنوان شد ضد یخ باعث کاهش نقطه انجماد آب به منظور جلوگیری از یخ زدن می گردد اما این ماده نیز بعنوان ضد جوش نیز نام برده می شود چرا که سیال فوق باعث بالا رفتن نقطه جوش آب نیز می گردند.به عبارتی همان قدر که یخ زدگی خودرو باعث تخریب پیشرانه خودرو می گردد رسیده به نقطه جوش باعث آسیب به موتور می گردد چرا که آب بخار شده در انتقال حرارات ناتوان است . همچنین بالا رفتن دمای آب باعث خوردگی قطعات مختلف موتور و علی الخصوص قطعات آلومینیومی خواهد شد از این رو ضد یخ ها می توانند در روزهای گرم سال باعث نگه داری هر چه بهتر موتور خودروی شما گردند.قابل ذکر است ضد یخ های باعث بهبود ظرفیت ضریب انتقال حرارت آب نیز خواهند شد.
همچنین خاصیت رسوب بری ضد یخ باعث می گردد که کلیه مجاری آب در درون موتور بطور کلی شسته شده و از شر رسوب هار خلاص گردد. با این عمل گردش بهبود یافته باعث انتقال بهتر حرارت می گردد.
طریقه مصرف ضد یخ
ضد یخ های معمولا بعد از مدتی بدلایل مختلف خاصیت خود را از دست می دهند از این رو بهتر است هر یک سال یا نهایتا هر دو سال بصورت کاملا تعویض گردند.اما باید بیاد داشته باشید که ضد یخ را نباید با درصد خارج از عرف با آب مخلطو نمایید چرا که برخی اعتقاد دارند هر چه غلظت ضد یخ نسبت به آب بیشتر باشد از کارایی بیشتری برخوردار است .از همین رو بهتر است به منظور استفاده از ضد یخ به برچسب نصب شده بر روی بسته بندی دقت نمایید و به همان میزان تاکید شده از ضد یخ در موتور خودرو استفاده نمایید . همچنین معمولا ضد یخ از انواع یکسانی هستند اما بهتر برای انتخاب نوع ضد یخ مصرفی خودروی خود به کتابچه راهنما و یا متخصصین مراجعه فرمایید.اما اگر به هیچکدام از این دو دسترسی نداشته باشید بهتر از از نسبت 50 درصد ضد یخ و 50 درصد آب استفاده نمایید.
مواردی که در هنگام استفاده از ضد یخ ها باید به آنها دقت کنید
ضد یخ ها دارای خاصی اسیدی قوی هستند از این رو سعی نمایید که در هنگام استفاده با دست و یا دیگر نقاط بدن تماس نداشته باشد اما اگر این اتفاق افتاد نگران نباشید و سریعا محل تماس را با بشویید چرا که این ضد یخ ها در آب محلول هستند. همچنین از ریختن مایع سیال بر روی موتور یا قسمت های رنگدار بدنه جدا خوداری نمایید چرا که در صوت ماندگاری ضد یخ بر روی بدنه باعث آسیب دیدگی رنگ خودرو خواهد شد. از همین رو در این صورت نیز محل مورد نظر را با آب بشویید.
از دیگر موارد که باید به آن دقت کنید عدم ریختن ضد یخ در طبیعت و یا نگه داری آنها بدور از دست کودکان و حیوانات خانگی است چرا که بوی ضد یخ ها به مانند شرینجات است و باعث جذب کودکان و حیوانات می گردد .باید به یاد داشته باشید این ماده می تواند به سرعت باعث ایجاد مسمومیت های شدیده شده و به راحتی شخص استفاده کننده از پای در آورد.
چرا در هنگام استفاده از ضد یخ های با نشتی موتور روبرو می گردیم
در برخی مواقع شاهد هستیم به محض اضافه کردن ضد یخ به موتور خودرو با نشتی بعضی قطعات نظیر رادیاتور روبرو می شویم. این مورد معمولا در خودروی های با قدمت بیش از 5 سال مشاهده می گردد و دلیل آن معیوب بودن این قطعات است. چرا که خاصیت اسیدی ضد یخ باعث می گردد که نقاطی از موتور که بدلیل خودروگی های قبلی سوراخ شده اند اما بدلیل رسوب های ایجاد شده نشتی ندارند مجددا باز شود . این امر باعث می گردد که مالک خودرو از معیوب بودن قطعه مورد نظر مطلع شود و نسبت به رفع آن اقدام نماید .
چگونه ضد یخ را تعویض کنیم
تعویض ضد یخ کار چندان پیچیده ای نیست اما بهتر است برای تخلیه بهتر آب و ضد یخ قبلی به تعمیرگاه مراجعه نمایید اما اگر مصمم به تعویض ضد یخ توسط خودتان هستید ابتدا باید از باز بودن ترموسات مطمئن گردید سپس یکی از شلنگ های یا شیر تخلیه رادیاتور اقدام به تخلیه نمایید و سپس پس از بستن دورباره ضد یخ و آب را از محل بالای رادیاتور یا محل مشخص شده در دفترچه راهنما به رادیاتور اضافه نمایید.
اگر هوا بطور ناگهانی سرد شد به ضد یخ دسترستی نداشتید باید چه کرد
گاهی پیش می آید که بطور ناگهانی و درست در زمانی که شما انتظار ندارید دمای هوا به زیر صفر درجه می رسد .در چنین شرایط اگر به ضد یخ دسترستی نداشتید باید اقدامات پیش گیرانه را انجام دهید تا مانع یخ زدگی موتور خودرو گردد.
بهترین کار در این شرایط تخیله آب موتور است که به این منظور اجازه دهید موتور خودرو گرم و به حداکثر دمای مجاز خود برسد تا ترموسات باز کند .سپس از طریق شیلنگ ها یا شیر تخلیه رایاتور آب را خالی نمایید.
اما اگر این کار برای شما سخت باشد بهتر است خودرو را در فضای سربسته ای پارک نمایید چرا که دمای هوا در مکان های سربسته چندین درجه بالاتر است. حال شاید پیدا کردن فضای سربسته نیز ممکن نباشد از این رو بهتر است روی موتور یا درب موتور خودرو را با یک پتو یا چادر ماشین بپوشانید و اگر هوا بیشتر از حد انتظار سرد بود هر چند ساعت اقدام به روشن کردن موتور نمایید تا آب جریان یافته و گرم شود.
اگر آب موتور خودرو یخ زد باید چه کرد؟
به هیچ عنوان استارت نزنید. ابتدا درب رادیاتور را باز کرده و وضعیت آب را بررسی کنید، اگر کاملا یخ زده احتمال نجات موتور کمتر است. شلنگهای آب را باز کنید و خودرو را با یدک کش به تعمیرگاه برسانید.
از کجا متوجه شویم موتور خودرو ضد یخ دارد یا خیر
ضدیخها معمولا سبز رنگ هستند. درب رادیاتور را باز کنید، اگر مایع به رنگ سبز روشن مطابق شکل بالا باشد قابل قبول است، هر چقدر غلظت رنگ سبز کمتر باشد، زودتر یخ میزند و برای رفع این مشکل باید ضدیخ اضافه شود. مایع فاسد شده قهوهای رنگ است و در اولین فرصت باید تعویض شود. توصیه میشود مخلوط خنککننده هر دو سال یکبار یا هر ۶۰ هزار کیلومتر، به صورت کامل تخلیه و تعویض شود.
نویسنده :
سالار