روش نگه داری باطری خودرو را بدانید

مهم ترین قسمت الکتریکی هر خودرویی باتری آن است که آن را قلب دوم اتومبیل می نامند و به همین سبب در این گزارش قصد داریم تا با انواع باتری های رایج خودرو و نحوه نگهداری آن آشنا شویم.

دو نوع از رایج ترین انواع باتری اتومبیل عبارتند از :

باتریهای (LM =Low Maintanace) که به مراقبت کم  نیاز دارند یا غیر سیلد و باتریهای  (FM =Free Maintanace)  که نیازی به مراقبت ندارند و سیلد نامیده می شود .

باتریهای با مراقبت کمتر (LM) دارای صفحه سرب آنتیموان/ کلسیم (دو آلیاژی یا هیبرید) هستند ، در حالیکه باتریهای بدون نیاز به مراقبت (MF) دارای صفحه سرب – کلسیم / کلسیم اند.

باتری های بدون نیاز به مراقبت (MF) به مراقبت های پیشگیرانه کمتری نیاز دارند. این باتری ها، دارای عمری طولانی تر ، شارژ سریعتر ، مقاومت بیشتر در برابر شارژ بیش از حد (over charge)، کاهش خوردگی ترمینال ها و زمان مجاز جهت نگهدارى کالا (Shelf Life) به مدت طولانی تر هستند اما در برابر عیوب ناشی از دشارژ عمیق(Deep Discharge) به دلیل افزایش ریزش مواد فعال صفحات ، سریعتر از کار می افتند .

پیشنهاد می شود در آب و هوای گرم  باتری غیر سیلد خریداری کنید و دلیل این امر آن  است که در یک باتری سیلد در زمان نیاز به آب نیاز ، نمی توان آب اضافه کرد و همچنین نمی توان غلظت ویژه آن را با هیدرومتر اندازه گرفت .

میانگین طول عمر باتری خودرو در صورتیکه از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد بین یک سال و نیم تا 2 سال است.

باتری های خودرو برای روشن کردن موتور و به منظور ایجاد جریان استارت اولیه با آمپر بالا (high initial cranking amp) (معمولاً برای 5 تا 15 ثانیه)  به صورتی خاص طراحی شده اند.

استارت زدن ، تثبیت انرژی و تهیه نیروی کافی برای جرقه زدن ، روشنایی و... از اهداف استفاده از باتری است .

دشارژ عمیق، گرما و لرزش از جمله عواملی است که که سبب تسریع تخریب باتری خودرو می شود که رسوب را هم بوجود می آورد.

البته یکی از عوامل اصلی تخریب باتری سولفاته شدن آن است. درصورتی که باتری ها بیشتر از 6 ماه انبار شوند سولفات سرب صفحات را سخت و چگال می کند و توانایی شارژ شدن باتری کاهش می یابد که باعث از کار افتادن باتری می شود.

هوای گرم از عوامل تاثیر گذار در کاهش میزان عمر باتری است و براساس نظر کارشناسان شرایط نامناسب هوا سبب می شود تا میانگین طول عمر یک باتری با کیفیت خوب به نصف کاهش یابد .

یکی از روش های قابل بررسی توسط دارندگان خودرو استارت زدن بیجا (Slow Cranking ) خصوصاً در هوای سرد بوده و این امر مشخصه خوبی برای نمایش باتری خراب است.

هشدار؛ مراقب باشید زیرا دشارژ عمیق باتریها معمولاً در زمان های نامناسب برای مثال بعد از روشن کردن خودرو توسط اتصال باتری به باتری ( start jump )اتفاق می افتد.

در راستای پیشگیری و افزایش طول عمر باتری باید سطح الکترولیت را بررسی کرد، اطمینان از محکم بودن سر باتریها ، تمیز کردن سطوح خورده شده قطب و سر باتری و چک کردن تسمه دینام همه از راهکارهای حائز اهمیتی است .

تناوب اجرای اقدامات پیشگیرانه بستگی به نوع باتری و شرایط آب و هوایی دارد اما باید حداقل یک بار قبل از شروع سرما و ماهی یک بار در گرما این مراقبت دوره ای انجام شود . اگر سطح الکترولیت در باتری های غیر سیلد پائین است، تا سطح مشخص شده توسط سازنده باتری (2 میلیمتر بالاتر از سطح صفحات) باتری را از آب مقطر پر کنید . توجه داشته باشید که بیش از اندازه خصوصاً در گرما آن را از آب پر نکنید.

روش استارت زدن با اتصال باتری خودرو به باتری کمکی (jump start) :

در هوای سرد، یک کابل تقویت کننده مناسب با کیفیت خوب با شماره سیم 4 تا 6 لازم است تا جریان کافی را به منظور روشن کردن موتور یک اتومبیل از کار افتاده، فراهم کند.

این نکته را مد نظر قرار دهید که هر چه قطر سیم بزرگتر باشد، بهتر است.

موتور برخی از اتومبیل ها در مدت استارت باتری به باتری باید روشن باشد ، در هر صورت استارت زدن اتومبیل خراب توسط باتری سالم یک اتومبیل دیگر با موتور روشن می تواند از بوجود آمدن دو خودروی خاموش جلوگیری کند. اجازه ندهید  گیره های کابل تقویت کننده (booster cable) با یک دیگر تماس پیدا کنند و یا گیره مثبت با بدنه خودرو یا بدنه موتور تماس یابد.

1. اگر دمای هوا، کمتر از دمای منجمد شدن است، بررسی کنید که الکترولیت در باتری معیوب منجمد نشده باشد. اگر الکترولیت منجمد شده است، اجازه دهید تا پیش از کارکردن یخ آن ذوب شود. یک باتری دشارژ شده که ولتاژ آن به اندازه 12 ولت یا کمتر یا دانسیته آن 14/1 یا کمتر است، تقریباٌ در دمای 15- درجه سانتیگراد یخ خواهد زد .
2. بدون لمس اتومبیل، همه تجهیزات غیر لازم و چراغهای هر دو ماشین را خاموش کنید . مطمئن شوید که تهویه کافی وجود دارد و از عینک ایمنی استفاده کنید.
3. ماشینی که باتری سالم دارد را روشن کنید و اجازه دهید که حداقل برای 2 تا 3 دقیقه با سرعت زیاد در حالت خلاص کار کند تا قبل از شروع کار باتری خود را شارژ کند.
4. گیره کابل کمکی مثبت (معمولا قرمز) را به ترمینال مثبت روی باتری خراب وصل کنید . گیره انتهای دیگر کابل تقویت کننده مثبت را به ترمینال مثبت باتری سالم اتصال دهید .
5. گیره کابل کمکی منفی (معمولا سیاه) را به ترمینال منفی بر روی باتری سالم وصل کنید و سر دیگر گیره کابل متصل کننده منفی را به مکانی تمیز و بدون رنگ بر روی بدنه موتور یا بدنه اتومبیل که باتری آن از کار افتاده و دور از باتری اتصال دهید.
6. اجازه دهید اتومبیل سالم با دور موتور بالا برای 5 دقیقه یا بیشتر جهت فرصت دادن به باتری معیوب برای شارژ شدن و گرم شدن الکترولیت آن، در حالت خلاص کار کند.
7. اتومبیل از کار افتاده را روشن کنید و اجازه دهید که با دور موتور بالا در در حالت خلاص کار کند. اگر اتومبیل بار اول استارت نخورد، اتصالات را مجدداً چک کنید، چند دقیقه صبر کنید و مجدداً سعی کنید.
8. کابل های کمکی را به صورت عکس آن چه در بالا گفته شده قطع نمائید و ابتدا گیره منفی را از روی بدنه ماشین یا بدنه موتور اتومبیلی که قبلاً کار نمی کرد به منظور کم کردن احتمال انفجار جدا کنید.
9. جهت پی بردن به علت دشارژ عمیق و آسیب های احتمالی باتری، در نخستین فرصتی که بدست آوردید باتری از کار افتاده را کاملا شارژ و تست کنید.

باتری های سرب اسیدی شامل الکترولیتی از جنس سولفوریک اسید هستند که ماده ای خورنده و سمی است و در هنگام شارژ از خود گازی متصاعد می کند که در صورت وجود جرقه ای در کنار آن منفجر شده  و سبب آسیب رساندن به انسان می شود.

هنگام کار با باتری بهتر است موارد زیر را رعایت نمایید:

تهویه مطبوع، دور کردن جواهرات از بدن، پوشیدن لباس محافظت کننده بدن و استفاده از عینک ایمنی مخصوص و احتیاط کردن و همچنین رعایت کلیه دستورات تولید کننده باتری در مورد تست باتری، استارت باتری به باتری، نصب و شارژ باتری.