پشت‌پرده پیش‌فروش خودرو از زبان نمایندگان مجلس؛ دلالان خودرو ربات‌دار شده‌اند

مافیا برای ثبت‌نام خودرو ربات استخدام کرده‌اند

جواد حسینی‌کیا، عضو هیأت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس ماجرای خرید خودرو توسط ربات‌ها را مطرح کرده است. او دراین‌باره به فارس توضیح داده است: «برای بررسی این موضوع تحقیقاتی انجام داده‌ام که به صورت غیررسمی اعلام کردند مافیاهای خودرو با استفاده از ربات اقدام به ثبت‌نام در سایت‌ها می‌کنند.»

او همچنین گفته است: «این اخبار غیررسمی به کمیسیون صنایع مجلس رسیده است که وقتی سامانه خرید خودرو برای یک تا دو ثانیه باز می‌شود و هزاران نفر خواهان ثبت‌نام تعدادی خودرو هستند، متاسفانه مافیا با استفاده از روش‌های غیرقانونی و بهره‌گیری از ربات تعدادی خودرو را ثبت‌نام می‌کنند. داوطلبان ثبت‌نام خرید خودرو از این اقدام خودروسازان گلایه داشتند و اعتراض خود را به کمیسیون صنایع مجلس اعلام کردند که ما همه مدارک ثبت‌نام و مسائل مالی را مهیا کرده‌ایم، حتی چند مرحله ثبت‌نام را هم پیشرفت داشته‌ایم، اما به یکباره سایت‌های ثبت‌نام‌کننده خودرو اعلام می‌کنند ظرفیت تکمیل است.»

حسینی‌کیا با درخواست از وزارت صنعت و نهادهای صنعتی برای پیگیری این موضوع گفته است: «وزارت صنعت و نهادهای نظارتی باید نسبت به جلوگیری از بکارگیری ربات از سوی دلالان خودرو برای ثبت‌نام خودرو اقدام کنند. »

ربات‌ها حقیقت ندارند

رمضانعلی سبحانی‌فر، عضو کمیسیون صنایع و معادن با بیان اینکه ادعای استفاده از ربات‌ها برای ثبت‌نام خودرو بدون سند و مدرک مطرح‌شده است می‌گوید: «تا جایی که اطلاع‌دارم کسانی که چنین ادعایی را مطرح کرده‌اند، سند و مدرکی ندارند و فعالیت سایت‌های پیش‌فروش خودرو زیر نظر پلیس فتا و سایر نهادهای نظارتی است.»

او ادامه می‌دهد: «قبلا که محدودیتی برای تعداد خودروهای ثبت‌نامی وجود نداشت، ممکن بود این مشکل پیش بیاید، اما حالا هر فرد فقط با یک کدملی می‌تواند ثبت‌نام کند و دلال‌ها امکان ثبت‌نام چند خودرو را ندارند. ضمن اینکه اگر تخلفی در این زمینه رخ داده باشد، تقصیر آن متوجه خودروسازان نیست.»

ثبت‌نام خودرو صوری است

اما ماجرا به همین سادگی‌ها نیست و نارضایتی عمومی از فعالیت سایت‌های پیش‌فروش خودرو، نمایندگان مجلس را به تکاپوی جدی برای کشف مشکلات این سایت‌ها واداشته است. هفته گذشته حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه در تذکری به وزیر صنعت نوشت: «اعتماد عمومی نسبت به سامانه فروش اینترنتی خودرو رو به کاهش است و مردم عقیده دارند این نحوه عرضه و تکمیل چند دقیقه‌ای ظرفیت کاملا صوری است و بنابر اخبار واصله، روز قبل از زمان تعیین‌شده افراد خاص به‌طور غیررسمی ثبت‌نام می‌کنند و روز بعد از زمان اعلام‌شده خودرویی برای پیش‌فروش وجود ندارد. ضروری است برای جلب اعتماد عمومی به سامانه موصوف تدبیری اندیشیده شود.»

تحقیق کردیم و فهمیدیم کار ربات‌هاست

محسن کوهکن، عضو کمیسیون صنایع مجلس، درباره حواشی پیرامون ثبت نام خودرو می‌گوید: «در زمان ثبت نام خودروها برای پیش‌فروش افراد زیادی به ما مراجعه کرده و از مشکلات‌شان برای ثبت نام گفتند. این افراد می‌گفتند در زمان اعلام‌شده برای ثبت نام به سایت‌ها مراجعه می‌کردند اما در کسری از ثانیه سایت بسته و پیش‌فروش متوقف می‌شد. بعد از تحقیقاتی که انجام دادیم، دیدیم افرادی هستند که در زمان ثبت نام پیش‌فروش خودرو به نزدیک‌ترین  نمایندگی‌ها می‌رفتند و به افراد متقاضی ثبت نام پیشنهاد می‌دادند که در ازای دریافت وجه، ثبت نام را برایشان انجام دهند.»

او ادامه می‌دهد: «وقتی این ماجرا را پیگیری کردیم به تخلفی از شرکت‌های خودروساز برنخوردیم بلکه به این نتیجه رسیدیم که مافیایی تشکیل شده که با استفاده از رانت‌ها و اطلاعاتی که دارند با دریافت وجه از مردم عملیات ثبت نام را برای آنها انجام می‌دهند. وقتی ماجرا را با شرکت‌های سایپا و ایران‌خودرو مطرح کردیم آنها هم احتمال سوءاستفاده خارج از مجموعه خود را تأیید کردند. به همین دلیل برای ما قطعیت پیدا کرد افرادی که دسترسی به اینترنت قوی و رانت‌های اطلاعاتی دارند در زمان اعلام‌شده برای پیش‌فروش خودرو به سایت‌ها می‌روند و ثبت نام می‌کنند.»

به گفته کوهکن تحقیق و تفحص در این‌باره ادامه پیدا کرده و از شرکت‌های خودروسازی خواسته شده در صورتی که تصمیم به پیش‌فروش دارند شرایط مناسبی را برای ثبت نام فراهم کنند. او درباره اینکه آیا ربات‌ها در عملیات ثبت نام خودرو نقش دارند یا نه می‌گوید: «من هم ماجرای استفاده گروهی مافیا از ربات برای ثبت نام خودرو را شنیده‌ام اما هنوز مدارک مستندی در این‌باره به دست ما نرسیده است.»

ربات‌های پیش‌فروش عمدی اجازه فعالیت دارند

این روزها صفحات گوگل پر شده از همین آگهی‌های استخدامی که به متقاضیان خرید خودرو پیشنهاد می‌شود با استخدام ربات ثبت نام خود را انجام دهند. البته ایران‌خودرو چندی پیش با انتشار اطلاعیه‌ای مدعی شد با بکارگیری به‌روزترین برنامه ضد ربات امنیت کاربران آن را به حداکثر رسانده است.

میلاد نوری، کارشناس آی‌تی درباره اینکه آیا می‌توان سازوکاری برای استفاده از ربات‌ها در ثبت نام و پیش‌فروش خودروها تعریف کرد می‌گوید: «بله، این امکان وجود دارد که ربات‌هایی طراحی کرد که در کسری از ثانیه اطلاعات کاربر را در فیلدهای مشخص‌شده پر کنند و طبیعی است که سرعت عملکرد آنها از انسان‌ها بیشتر باشد، به این ربات‌ها اطلاعات لازم داده می‌شود و ساختار اطلاعاتی که قرار است در فیلدهای مشخص‌شده نوشته شود برایشان تعریف می‌شود. قطعا کسانی که این ربات‌ها را تعریف کرده‌اند به یک رانت بزرگ اطلاعاتی وصل هستند.»

او ادامه می‌دهد: «البته می‌توان جلوی آنها را با تعریف‌کردن کدهای امنیتی به نام «کپچا» گرفت اما بعید نیست در مورد ثبت نام پیش‌فروش خودرو عمدی در کار بوده باشد که جلوی این ربات‌ها گرفته نشده است.»

نوری درباره ادعای خودروسازان در مورد استفاده از برنامه‌های ضد ربات هم توضیح می‌دهد: «در سایت‌های پیش‌فروش خودرو از کدهای کپچا با عباراتی مانند من ربات نیستم، استفاده می‌شود اما ربات‌ها از این مرحله رد می‌شوند و چون در مرحله دوم دیگر کدهای کپچا چک نمی‌شود، آنها به سادگی کار خود را انجام می‌دهند.»

این کارشناس آی‌تی تأکید می‌کند: «درست است که سایت‌های ثبت نام پیش‌فروش خودرو از نظر امنیتی ضعیف هستند اما به سادگی می‌توان امنیت آنها را افزایش داد و با کپچاهای امن جلوی آنها را گرفت اما وقتی این اتفاق نمی‌افتد، می‌توان گفت عمدی در کار است.»

نوری با بیان اینکه عده‌ای از این ربات‌ها به‌عنوان منبع درآمدی استفاده می‌کنند، ادامه می‌دهد: «کسانی که این ربات‌ها را طراحی می‌کنند به سراغ متقاضیان خرید خودرو می‌روند و به آنها پیشنهاد می‌دهند که در ازای پرداخت مبلغی برایشان فرآیند ثبت نام را انجام دهند. وجهی هم که در این کار از افراد گرفته می‌شود ارتباط مستقیم با میزان قیمت خودرو در بازار آزاد دارد؛ مثلا اگر قیمت خودرویی در بازار آزاد ١۰‌میلیون بیشتر از کارخانه باشد، سازندگان این ربات‌ها برای ثبت نام این خودرو حداقل ٢‌میلیون تومان می‌گیرند و ثبت نام را در سایت انجام می‌دهند. البته این ربات‌ها نمی‌توانند ثبت نام‌های فیک یا به‌اصطلاح قلابی انجام دهند چون ثبت نام‌ها براساس کدملی و احراز هویت افراد انجام می‌شود اما قطعا فعالیت این ربات‌ها در سیستم ثبت نام اختلال ایجاد می‌کند.»