تفاوت‌های صنعت ساخت خودرو در ترکیه و ایران

متن کامل خبر :

پردیس خودرو-البته ناگفته نماند که سایه سنگین تحریم ها در رشد برخی از صنایع کشور مانند خودروسازی را با چالش مواجه کرده است اما با این حال توانسته ایم در برخی از صنایع مانند صنعت دفاعی در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم.

ترکیه علاوه بر رشد اقتصاد و اشتغال زایی با صنعت خودروسازی توانسته است به رغم تولید خودروهای ایمن آمار تصادفات جاده ای را تا حد چشمگیری کاهش دهد. مسئله ای که متاسفانه در خودروهای ایرانی کمتر به آن توجه می شود و تصادفات جاده ای نخستین علل مرگ و میر جوانان ایرانی محسوب می شود.

صنعت خودروسازی ترکیه ۹۰ سال عمر دارد و از ۲ سال پیش برنامه ریزی‌ها برای طراحی و تولید خودروی برقی کلید خورد و روزهای گذشته شاهد رونمایی آن بودیم. جالب است که ایران و ترکیه تقریبا بصورت همزمان وارد عرصه خودروسازی شده اند، اما جایگاه امروزی آن‌ها اصلا قابل مقایسه نیست.

ترکیه در صنعت خودروسازی به نحوی فعالیت کرد که کیفیت قطعات و خودرو‌های تولید شده آن بسیار بالاست، به حدی که محصولات خود را می تواند به کشور‌های مختلف جهان صادر کند، در حالی که خودروهای تولید شده در ایران مشکلاتی دارند که قابلیت صادرات آنها وجود ندارد.

کارشناسان صنعت خودروسازی معتقد هستند که اگر صنعت خودروسازی کشورمان، مسیری مانند ترکیه را پشت سر می گذاشت، بسیاری از مشکلات حال حاضر در صنعت خودروسازی ایجاد نمی شد و در عین حال مشتریان ایرانی نیز به خودرو‌های متنوع و با کیفیت دسترسی پیدا می‌کردند.

ترکیه که پیش از این به عنوان کشوری مطرح در قطعه سازی و البته مونتاژ خودرو‌های خودروسازان بزرگ مثل فولکس واگن و تویوتا شناخته می‌شد، حال شب گذشته از خودروی ملی خود با حضور رئیس جمهوری این کشور رونمایی کرد. انتشار این تصاویر از چراغ‌های خودرو آغاز شد و سپس آینه‌ها و سپر‌های خودروی ملی ترکیه به اشتراک گذاشته شد تا ساعتی پیش که رجب طیب اردوغان به صورت رسمی این خودرو را رونمایی کرد.

خودروی ملی ترکیه در سگمنت اس یو وی (شاسی بلند) و ۱۰۰ درصد برقی ساخته شده است که با هر بار شارژ بیش از ۳۰۰ و ۵۰۰ کیلومتر در نسخه‌های مختلف خواهد بود.

پشت کار ترک ها در تولید خودروهای برقی
فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو در گفت وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: خودروسازی در ترکیه هم مثل ایران عمری حدود ۶۰ ساله دارد که برای ما قدیمی‌تر است، به طوری که نزدیک به ۹۰ سال عمر خودروسازی ایران است و چند سالی می شود که به طور جدی روی آن کار می‌کنیم.

این کارشناس صنعت خودرو بیان کرد: تا قبل از دولت اردوغان خودروسازی ترکیه به شدت تحت حمایت دولت به شکل تعرفه‌ای بود، یعنی دولت در قالب نظام تعرفه از خودروسازی حمایت می‌کرد و نتیجه آن این بود که تعدادی ماشین‌های قدیمی و بی کیفیت رنو و فیات تولید می‌شد.

زاوه افزود: حدود ۱۰ تا ۱۲ سال پیش دولت ترکیه تصمیم گرفت که سیاست‌های حمایتی خود را بردارد و تعرفه را هم از محل ساخت خودرو برداشت و صرفا به شمار گذاری و مشخصات فنی مربوط کرد، یعنی در واقع دیگر مهم نبود که خودرو ساخت آلمان یا ترکیه است و مهم این بود که خودرو چقدر حجم موتور دارد و چقدر مصرف سوخت دارد.

او ادامه داد: این سیاست باعث شد که خودروساز‌هایی مانند فیات و رنو هم در داخل ترکیه سعی کنند سیاست‌هایشان را عوض کنند و سرمایه‌گذاری را به سمت تولید خودرو‌هایی ببرند که بتوانند هم در داخل ترکیه و هم در بازار‌های بین‌المللی آن را صادر کنند، خود این موضوع منجر شد که یک زنجیره ارزشی از قطعه سازان بین‌المللی در ترکیه ایجاد کنند و میلیارد‌ها دلار سرمایه جذب کردند.

این کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد: ترک‌ها به این شیوه توانستند در واقع اقتصادشان را محدود به خودرو نکنند. پس از آن همه حوزه‌های دولتی این کار را انجام دادند و توانستند اقتصادشان را از یک اقتصاد متمرکز به داخل یک اقتصاد برون‌گرای صادراتی تبدیل کنند. این اتفاقی بود که در داخل ترکیه حدود ۱۵ سال گذشته اتفاق افتاد و باعث شد ترکیه بیش از یک و نیم میلیون اتومبیل تولید کند که عمده آنها صادر می‌شود و بیش از ۱۴ تا ۱۵ میلیارد هم صادرات قطعه دارد.

زاوه افزود: حدود ۲ سال پیش دولت ترکیه در راستای حمایت محصولات ملی خود تلاش کرد که یک برند ترک ایجاد کند، ولی خود این کشور به این قضیه ورود نکرد یعنی در این کنسرسیوم به وجود آمده تحت حمایت مالیاتی و حتی تسهیلات دولت قرار گرفت، ولی دولت ترکیه نقشی در اجرا و مدیریتش بازی نکرد.

او ادامه داد: یک کنسرسیومی متشکل از ۵ سازنده تشکیل شد که تمام طراحان داخل ترکیه و حجم عمده ای از قطعه‌سازی بین‌المللی در آن حضور یافتند و با یکدیگر همکاری کردند. پس از آن فرایند طراحی هم در خارج از ترکیه و در ایتالیا انجام شد و ترک‌ها یک پروژه درست را طراحی، نظارت و همکاری کردند.

این کارشناس صنعت خودرو بیان کرد: ترکیه تلاش کرد تا بتوانند صاحب پلتفرمی شوند که این پلتفرم علاوه بر اینکه خودرو‌های الکتریکی خوبی را تولید می کند، خودرو‌های دیگری را استخراج کند. تاکنون برای این طرح حدود ۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری شده تا به خط تولید برسد.

زاوه در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه چرا ترکیه توانسته خودرو ساز شود و ما نتوانسته ایم، گفت: این موضوع به نحوه نگاه ما به اقتصاد باز می گردد. در داخل کشور سال‌های سال است که گرفتار واژه‌های مجهولی شده ایم به طور مثال خروج ارز از کشور، واژه‌هایی هستند که فی نفسه فاقد ارزش و اعتبار هستند که اگر در زنجیره جهانی تعریف نشود به بدون نگاه به بازار بین المللی، قطعه را به هر کیفیت و هر قیمتی در آورده ایم که هزینه آن را مشتری پرداخت می کند.

او بیان کرد: ترک ها این ماشین را برای بازار داخلی خودشان طراحی نکردند بلکه آن را برای افزایش زنجیره صادرات طراحی کرده اند و در تلاش هستند مانند حوزه قطعه حضور داشته باشند. در گذشته ترکیه با برند فیات، رنو و اخیرا فولکس واگن و قبلا بنز حضور داشتند که هم اکنون برند ترک‌ را به آن اضافه کردند.

این کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد: این نگاه به بازار‌های بین المللی و این عدم استفاده از ارزش‌هایی که واقعا یا ارزش نیست یا به شدت منحرف شده، در قالب ارزش باعث شده که همچنان در صنعت خودرو درجا بزنیم و محل انتقادات وسیع مردم باشد.

او گفت: ترک ها با ساخت این خودروها و قطعات سالیانه ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار ارز آوری با صنعت خودرو سازی دارند و به کمک این کار باعث اشتغال زایی زیادی شده اند.

ناگفته نماند مقایسه وضعیت فعلی بازار ایران و ترکیه کاری منصفانه نیست چراکه عوامل بسیاری باعث این روند رشدی در ترکیه می شود باعث شده صنعت خودروسازی ترکیه روندی آسان تر را پشت سر بگذارد. از سوی دیگر این عوامل نقشی بازدارنده در پیشرفت صنعت خودروی ایران داشته اند.

شرایط سیاسی، اقتصادی و نحوه نگرش مسئولان به این صنعت برخی از عواملی هستند که در ایران و ترکیه کاملا متفاوت از یکدیگر به نظر می‌رسد. این عوامل باعث شده اند که صنعت خودروی هر یک از این کشور‌ها در مسیر‌هایی متفاوت حرکت کنند؛ یکی صاف و هموار و دیگری پر از دست انداز و ناهموار.