بازی با جان مردم در بازار قطعات خودرو

متن کامل خبر :

پردیس خودرو- قطعات یدکی و بی‌کیفیت نفس خودروها را بریده، جیب مردم را خالی کرده و مکانیک‌ها را به دردسر انداخته است. چند سالی است که بازار قطعات خودرو به لطف بی‌کیفیت‌ها رونق گرفته و فروشگاه‌های لوازم یدکی بسیاری، به لطف این رونق با هدف سودجویی باز شده است و راه‌های مختلف فروش قطعات بنجل به مردم را امتحان می‌کنند. از واردات قاچاق تا تولیدات زیرپله‌ای و بی‌کیفیت و بعضاً جعلی، نمونه‌هایی از نابسامانی‌های موجود در این عرصه است.

سال‌هاست که بازار لوازم یدکی خودرو دچار آشفتگی شده و سودجویان همواره بی‌توجه به تبعات مالی و جانی اعمال خود به دنبال راه‌های جدید برای سرکیسه کردن مشتریان هستند. براساس آمار سازمان استاندارد، ۵۱ درصد قطعات موجود در بازار لوازم یدکی استاندارد هستند و مابقی قاچاق، یا وارداتی یا زیر پله‌ای هستند. همچنین از میان هزار قطعه‌ساز فعال در کشور فقط ۶۰۰ قطعه‌ساز شناسنامه و کد شناسایی دارند و مابقی از سوی اتحادیه مربوط مورد تأیید نبوده و مجوز تولید ندارند.

تعمیرکاران خودرو از نابسامانی بازار لوازم یدکی خبر می‌دهند و می‌گویند: قطعاتی که به صورت شرکتی با نام اصلی فروخته می‌شوند، ضمانت ندارد و در بسیاری از موارد این قطعات پس از نصب  روی خودرو در مدت کوتاهی خراب می‌شود و از آنجایی که ضمانت‌نامه ندارد، روی دست مشتری باقی می‌ماند. این تعمیرکاران معتقدند که برخی از فروشگاه‌ها که شبانه بارشان وارد انبار می‌شود، قطعه اصلی را با تقلبی تعویض می‌کنند و با جان مردم بازی می‌کنند. این سودجویان با تعویض جعبه قطعات تقلبی و عرضه آن در بسته‌بندی قطعات اصلی، تنها با ۳۰۰ تومان تا۸ میلیون تومان در هر قطعه سود می‌برند!

همچنین به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی، قدیمی بودن فناوری‌های خودروهای صفر و پرفروش ساخت داخل نیز باعث شده بسیاری از قطعات این خودروها در کارخانجات درجه ۳ تولید شود و این قطعات اگر هم اصلی باشند، باز هم بی‌کیفیت هستند. علیرضا نیک‌آیین می‌گوید: در این آشفته بازار تقلبی‌های لوازم یدکی، خودروسازان باید نظارت بیشتری بر تولید قطعات خودروهای ساخت داخل داشته باشند تا قطعات تقلبی و شرکتی توسط عده‌ای سودجو توزیع نشود.

وی می‌افزاید: همچنین واردات قطعات بی‌کیفیت چینی و بعضاً تایوانی نیز به نابسامانی بازار دامن زده و ضعف دستگاه‌های نظارتی بر قیمت و کیفیت قطعات چالش اصلی این بازار پرتقاضا شده است. نیک‌آیین تأکید می‌کند سالانه ۸۵ درصد قطعات خارج از کنترل و تأمین قطعه‌سازان داخلی توزیع می‌شود و هیچ سازمانی برعملکرد این بازار نظارتی ندارد.

علاوه بر تولیدکنندگان قطعات متفرقه در داخل کشور، واردات قطعات یدکی چینی برای تولید پرتیراژترین خودروهای کشور و توزیع آن در بازار با بسته‌بندی ایرانی یکی دیگر از مشکلاتی است که فعالان بازار با آن مواجهند.

در گذشته قطعات تقلبی وارد و با بسته‌بندی خود در بازار عرضه می‌شد، ولی امروز به جای این کار، قطعات تقلبی در بسته‌بندی قطعات اصلی با قیمت قطعه اصلی فروخته می‌شود. این اتفاق به این دلیل است که هیچ کارشناسی در گمرک برای بررسی این قطعات وجود ندارد و هر نوع محصول وارداتی از گمرک ترخیص می‌شود چراکه کارشناس باسوادی برای بررسی کیفیت قطعه وجود ندارد. علاوه بر گمرک، سازمان استاندارد نیز در این میان کوتاهی کرده و کیفیت قطعات وارداتی را در مرز بررسی نمی‌کنند و نتیجه آن می‌شود که بازار کشور مملو از قطعات تقلبی و غیراصلی شود.

به گفته نیک‌آیین، در این صنعت؛ شرایط به گونه‌ای است که حتی در بسیاری از موارد خود فرد مکانیک هم متوجه تقلبی بودن یا نبودن قطعات نمی‌شود و این مسئله اعتراضات و مشکلات متعددی را ایجاد می‌کند. در موارد متعدد قطعات تقلبی به شکل گسترده در بازار توزیع شده‌اند که استفاده از این قطعات موجبات نارضایتی‌های متعدد را فراهم می‌آورد. با این وجود به شخصه در روزهای گذشته در خیابان‌های شهر تهران شاهد نیسانی بودم که حجم بسیاری کارتن مربوط به دیسک و صفحه یک برند آلمانی را حمل می‌کرد. به عبارت دیگر به نام شرکت و برندی قطعات تولید شده و بعد به راحتی برای آنها کارتن‌های مربوطه نیز تهیه و حمل‌ونقل می‌شود و مقابله‌ای جدی هم با این روند مشاهده نمی‌شود.

رئیس انجمن فروشندگان لوازم یدکی از واردات غیرمنطقی قطعات خودرو نیز گله دارد و می‌گوید: اتحادیه ما هیچ دخالتی در واردات ندارد و کارشناسان گمرک نیز سواد کافی برای تشخیص کیفیت و نوع قطعات را ندارند؛ از این رو واردات غیرمنطقی عرصه را برای تولیدکنندگان واقعی و تعمیرکاران و از همه مهم‌تر دارندگان خودرو تنگ کرده است.

نیک‌آیین می‌افزاید: تولید و تیراژ قطعات اصلی بسیار پایین است و جوابگوی بازار نیست؛ از این رو سودجویان از فرصت نابرابری تولید و مصرف سوءاستفاده کرده و جان مردم را به خطر می‌اندازند. وی تأکید می‌کند: به عنوان نمونه وقتی لوازم پمپ ترمز بی‌کیفیت باشد، ترمز به خوبی عمل نکرده و جان سرنشینان خودرو به خطر می‌افتد.  به نظر می‌رسد بازار لوازم یدکی خودرو به حال خودش رها شده و مردم از تعویض قطعات در نمایندگی‌ها نیز واهمه دارند و فقط مصرف‌کنندگان متضرر می‌شوند. ضرری که ممکن است به قیمت جانشان تمام شود.

یکی دیگر از معضلات بازار لوازم یدکی، واردات قطعات چینی توسط خودروسازان است که هم قطعه‌سازان داخلی و هم دارندگان خودرو را با مشکلاتی مواجه کرده است. نیک‌آیین با انتقاد از این رویه می‌گوید: دو سال است که رهبری شعار سال را اقتصاد مقاومتی برگزیده و ما شاهدیم که در سال اقتصاد مقاومتی تولید و اشتغال خودروسازان به جای خرید از تولیدکنندگان، قطعه چینی وارد می‌کنند و دارندگان خودرو را با مشکل مواجه می‌کنند و در چنین شرایطی اتحادیه انتظار دارد که خودروسازان بر کیفیت قطعات داخلی نظارت داشته باشد.

وی تأکید می‌کند: اوضاع آشفته‌بازار قطعات یدکی نیازمند ساماندهی است که در این میان وزارت صنعت، شورای اصناف، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، سازمان استاندارد، گمرک و اتحادیه‌های مربوطه از نقش مهمی برخوردارند.

اما این تمام ماجرا نیست زیرا خودروسازان نیز از قطعات متنوع در تولید خودرو استفاده می‌کنند. به عنوان مثال بسیاری از قطعات خودروی ال 90 به غیر از تنوع در نوع برند و قاچاق و بی‌کیفیت بودن آنها به لحاظ شکلی نیز متفاوت است. یک تعمیرکار با بیان این مطلب می‌گوید: قطعاتی که برای خودرو ال‌90 در شرکت پارس‌خودرو استفاده می‌شود با قطعات همین خودرو که تولیدکننده‌اش ایران‌خودرو است متفاوت است و همین موضوع معمولاً باعث می‌شود که در صورت بی‌توجهی تعمیرکار یا بی‌تجربگی قطعات دست جفت و جور نشده و خودرو دچار مشکل شود. وی معتقد است خودروسازان تنها به فکر فروش هستند در حالی که حداقل برای تولید یک خودرو در دو کارخانه باید استانداردهای مشترک و اجناس مشترک تعریف شود که تا این حد مشتریان را گرفتار این نوع معضلات نکند.

انتهای خبر